بسم الله الرحمن الرحیم
طهارت در فقه شافعی (۲)
از آنجا که آب بهترین و اساسی ترین و پاک ترین وسیله طهارت و پاک کنندگیست لازم است که انواع و اقسام آن را بشناسیم.
انواع آب :
هفت نوع آب وجود دارد که سه تای آن از آسمان می بارد و عبارتند از آب باران ، تگرگ و برف و چهارتای آن در زمین هستند که عبارتند از آب دریا، رودخانه، چاه و چشمه.
اقسام آب :
آبها بر چهار قسم تقسیم می شوند:
۱- آب مطلق ( آب خالص بر وصف خلقت)
اگر آبهای هفتگانه به صورت طبیعی بر وصف خلقت خود باشند و چیزی آنها را از طبیعت خود خارج نکرده باشد پاک و پاک کننده اند و قابل استفاده برای وضو و غسل و شستن نجاست هستند.
البته تغییرات طبیعی مانند تغییر به خاطر ماندن زیاد یا تغییر با گرد و خاک یا جلبک در پاکی و پاک کنندگی آنها تاثیری ندارد.
اقسام آبها:
۲-آب مشمس:
آبی که در ظروف چکش خورده فلزی بویژه ظروف مسی در اثر تابش مستقیم نور آفتاب گرم شده باشد.
این آب پاک و پاک کننده است اما استفاده از آن به علت مسایل بهداشتی مکروه است.( اگر کسی با این آب وضو گرفت یا غسل کرد پذیرفته می شود)
۳- آب مستعمل:
آب مستعمل دو نوع است:
الف: آبی که در وضو یا غسل واجب استفاده شده باشد
ب: آبی که چیزی پاک مانند چای و آبمیوه و گلاب و شکر و نمک و... در آن حل شده باشد به گونه ای که نتوان از آن جدا کرد و اسم آب از آن برداشته شود .
این دو نوع پاکند و قابل استفاده در آشامیدن و پخت و پز هستند اما پاک کننده نیستند یعنی برای وضو گرفتن یا غسل کردن یا از بین بردن نجاست قابل استفاده نیستند.
۴-آب نجس
آبی که نجاست در آن افتاده باشد یا با نجاست برخورد کرده باشد
آب نجس دو قسم دارد:
الف: آب کمتر از دو قله
ب: آب دو قله یا بیشتر از دو قله
( قله یک ظرف است که اندازه مشخص دارد. دو قله تقریبا برابر با ۱۹۰ لیتر می باشد)
آب کمتر از دو قله به مجرد رسیدن نجاست به آن ( اگر چه رنگ یا بو یا طعم آن تغییر نکند) نجس می شود.
اما اگر آب دو قله یا بیشتر باشد به مجرد رسیدن نجاست به آن نجس نمی شود مگر این که رنگ یا بو یا طعم آن تغییر کند که در این صورت نجس است.
- توجه: استفاده از آب نجس در هیچ موردی جایز نیست.
ظرفها
- استفاده از ظروف طلا و نقره برای هر مسلمان ( چه مرد و چه زن ) حرام است.
- اما استفاده از ظروف از هر جنس گران قیمت دیگر مانند الماس و مروارید و جواهرالات دیگر غیر از طلا ونقره جایز است.
- استفاده از ظروف کفار بعد از شستن جایز است.
نجاستها
نجس عبارت است از هر چیز پلیدی که در صحت نماز خلل وارد کند مانند ادرار و مدفوع و خون و...
نجاستها عبارتند از :
۱- مشروب و هر مایع مست کننده نجس است.
( مشروب اگر خود به خود به سرکه تبدیل شود پاک است اما اگر با انداختن چیزی در آن تغییر کند پاک نمی شود)
۲- سگ و خوک و هر چه از آنها تولد شود نجس است.
۳- مردار هر حیوانی که بدون ذبح شرعی بمیرد نجس است بجز مرده آدمی و ملخ و ماهی.
- هرچه از حیوان زنده جدا شود حکم مردار آن دارد و نجس است بجز مو و پشم و کرک حیوانات حلال گوشت.
۴- خون جاری شونده و جرم نجس است.
- دو چیز از جنس خون پاک است و خوردنش حلال است ۱-جگر ۲- طحال (اسپرز).
-خون و جرم اگر کم باشد عفو است و از آن چشم پوشی می شود.
- اگر جان داری که خون جاری شونده ندارد مانند مگس و مورچه در ظرفی بمیرد، آن چه در ظرف است را نجس نمی کند.
۵- ادرار و مدفوع و هر چه از دو راه عقب یا جلو انسان خارج شود نجس است بجز منی که نجس نیست.
- ادرار پسر بچه ای که غیر از شیر مادر نخورده است با پاشیدن مقداری آب بر آن پاک می شود و نیاز به جاری کردن آب بر آن نیست.
۶- شیر و گوشت و هر چیز دیگر از حیوانات حرام گوشت نجس است.
چگونه نجاستها را بشوییم:
- تمام نجاستها با یکبار شستن که آب بر آن جاری شود و آن را از بین ببرد پاک می شوند و سه بار شستن مستحب است بجز آن چه سگ یا خوک به آن دهان یا زبان بزند که باید هفت بار شسته شود و یکبار آن با خاک باشد.
"آداب قضای حاجت و خود را پاک کردن از ادرار و مدفوع"
- خود را پاک کردن بعد از اتمام ادرار و مدفوع واجب است.
- دو وسیله برای استنجاء وجود دارد:
۱- آب ۲- سنگ و امثال آن مانند دستمال کاغذی
برای پاک کردن خود می توان از یکی از راههای زیر استفاده کرد:
۱- فقط با آب خود را بشوید
۲- فقط باسنگ یا دستمال کاغذی خود را پاک کند
۳- اول با سنگ یا امثال آن خود را پاک کند سپس با آب خود را بشوید که این بهترین راه پاک کردن ادرار و مدفوع است
توجه: اگر کسی خواست فقط از سنگ یا همانند آن استفاده کند حد اقل از سه قطعه باید استفاده کند
- استفاده از استخوان و سرگین حیوانات برای استنجا جایز نیست.
بعضی از آداب قضاء حاجت:
- هنگام قضای حاجت در محل باز، رو یا پشت به قبله ننشیند
- هنگام قضای حاجت بر پای چپ تکیه کند و پای راستش را راست نگه دارد
- با دست راست آب بریزد و با دست چپ خود را بشوید
- هنگام ورود به توالت پای چپ و هنگام خروج پای راست را جلو بگذارد
- قبل از ورود به توالت این دعا را بخواند: ( بسم الله اللهم انی اعوذ بک من الخبث و الخبائث )
- بعد از خروج بگوید ( غفرانک ، الحمد لله الذی اذهب عنی الاذی و عافانی )
- از قضای حاجت در راه مردم ، مکان نشستن مردم ، در سوراخ زمین یا دیوار ، در زیر درخت ثمر دار و در آب راکد پرهیز نماید.
[شیخ اسماعیل کاردوست]
امور مساجد گله دار[شیخ اسماعیل کاردوست]
امور مساجد گله دار
برگرفته از کانال تلگرام مجتمع دینی اهل سنت و جماعت گله دار
